Steeds meer bedrijven krijgen met elektrische voertuigen te maken. Daar is niets spannends aan als je de veiligheidsvoorschriften opvolgt, de juiste PBM’s gebruikt en de juiste vakkennis hebt. Hier behandelen we kort en krachtig wat werken aan EV’s in de praktijk voor werkgevers en medewerkers inhoudt, waar je op moet letten en hoe Automotive Academy je hierbij kan ondersteunen.
Arbowet
In Nederland heeft de wetgever een arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) vastgesteld. De Arbowet schrijft voor dat werkgevers hun werknemers moeten beschermen tegen risico’s op de werkvloer. Hieronder vallen ook risico’s die specifiek gelden voor systemen die met een gevaarlijke spanning werken. Zoals bij elektrische voertuigen. Werkgevers zijn verplicht om een risico-inventarisatie en risico-evaluatie (RI&E) uit te voeren. In deze RI&E moeten de risico’s van het werken aan elektrische voertuigen worden opgenomen. Op basis van de RI&E moet de werkgever passende maatregelen nemen om de veiligheid van werknemers te waarborgen. Bijvoorbeeld het inzetten van goed opgeleid personeel en het beschikbaar stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s). De verantwoordelijkheid ligt echter niet alleen bij de werkgever. Werknemers moeten zich houden aan de instructies en de beschikbare middelen op de juiste manier gebruiken.
Specifieke normen en richtlijnen
Voor het veilig werken aan elektrische voertuigen zijn aanvullende normen en richtlijnen ontwikkeld. NEN 9140 is een Nederlandse norm die richtlijnen geeft voor het veilig werken aan elektrische voertuigen. Werkgevers die zich aan NEN 9140 houden, voldoen aan de eisen uit de Arbowet voor het veilig werken aan elektrische voertuigen.
Aanwijsbeleid
Het aanwijsbeleid staat niet als zodanig in de Arbowet. Toch is het er wel een logisch gevolg van. Het aanwijsbeleid komt namelijk voort uit de verplichting van de werkgever om alleen bevoegde en gekwalificeerde personen gevaarlijk werk te laten uitvoeren. Dit geldt ook voor het werken aan elektrische voertuigen. Het aanwijsbeleid zorgt ervoor dat medewerkers weten welke verantwoordelijkheden ze dragen en welke handelingen ze wel of niet mogen uitvoeren. Dit voorkomt verwarring en ongelukken.
Stappenplan voor het autobedrijf
Komen er e-voertuigen in jouw bedrijf? Ongeacht de aard van de werkzaamheden aan het voertuig moet de werkgever maatregelen nemen om aan de Arbowet te voldoen. Er is in ieder geval een ev-Werkverantwoordelijke binnen het bedrijf nodig. Deze persoon is verantwoordelijk voor de veiligheid van alle werkzaamheden aan e-voertuigen en de technici die daaraan werken. Hij of zij zorgt ervoor dat alle veiligheidsmaatregelen worden nageleefd.
Hier volgt een stappenplan voor het opleiden en aanwijzen van een ev-Werkverantwoordelijke:
1. Het juiste niveau
De ev-Werkverantwoordelijke moet een (door opleiding of ervaring verkregen) werk- en denkniveau hebben van minimaal EQF 4 (vergelijkbaar met MBO Niveau 4). Iemand met een leidinggevende functie binnen het autobedrijf zal hier normaal gesproken aan voldoen.
2. Borgen van de benodigde (elektrotechnische) kennis
De ev-Werkverantwoordelijke moet aantoonbare e-voertuig specifieke kennis hebben op het niveau van een ev-Vakbekwaam Persoon (ev-VP). Is de werknemer nog geen ev-VP dan is de eerstvolgende stap de opleiding tot ev-VP. Bij Automotive Academy kan dit via een 2-daagse training waarin de benodigde specifieke kennis van e-voertuigen wordt bijgebracht. Deze opleiding behandelt de werking van elektrische voertuigen en op welke manier er veilig werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. De training wordt afgesloten met een examen. Na met goed gevolg afleggen van het examen is de kwalificatie ev-VP behaald. De vakbekwaamheid wordt aangetoond door middel van een branche-erkend certificaat.
3. Aanvullende training voor ev-Werkverantwoordelijke (ev-WV):
Met de kwalificatie ev-VP op zak moet vervolgens de training tot ev-Werkverantwoordelijke worden gevolgd. Bij Automotive Academy kan dit middels de (online) training ‘Veilig werken aan e-voertuigen ev-Werkverantwoordelijke NEN9140’. Na het succesvol afronden van de training is de deelnemer op de hoogte van wet- en regelgeving rondom veilig werken aan e-voertuigen. Bovendien kan hij de risico’s inschatten die met ev-werkzaamheden gepaard gaan en is in staat daarbij passende werkinstructies te geven. Na het behalen van een certificaat voor deze training kan hij door de Arboverantwoordelijke worden aangewezen als ev-Werkverantwoordelijke.
4. Aanwijzen als ev-WV:
De werkgever of Arboverantwoordelijke moet de werknemer vervolgens formeel aanwijzen als ev-Werkverantwoordelijke. Dit gebeurt met een officieel aanwijsformulier dat door zowel de werkgever als de werknemer wordt ondertekend. Dit formulier wordt bij de training verstrekt.
Na de bovenstaande stappen is de werkplaats klaar om e-voertuigen te ontvangen en is het toegestaan om er werkzaamheden aan uit te voeren. Werkzaamheden die niet met het Hoogvolt (HV) systeem te maken hebben, kunnen nu door iedereen worden uitgevoerd, zo lang dit onder de verantwoordelijkheid van de ev-WV gebeurt. Let op: alleen de ev-WV heeft in dit geval de bevoegdheid om een voertuig spanningsloos te maken en om aan onderdelen van het HV-systeem te werken!
Flexibiliteit vergoten
In het bovengenoemde geval is alleen de ev-WV opgeleid en mag dan logischerwijs als enige in de werkplaats aan het HV-systeem van een elektrisch voertuig werken. Om de flexibiliteit in de werkplaats te vergoten, kun je het volgende doen:
- meer ev-VP’s opleiden: leid extra werknemers op tot ev-VP (EQF 3). Na de opleiding kan de werkgever deze personen aanwijzen als ev-VP. Een aangewezen ev-VP mag na schriftelijke opdracht van de ev-WV zelfstandig voertuigen spanningsloos maken en werkzaamheden aan het HV-systeem uitvoeren.
- opleiden van een ev-Voldoende Onderricht Persoon (ev-VOP): werknemers kunnen ook worden opgeleid tot ev-VOP (EQF 2). Dit is mogelijk met een eendaagse training. Deze opleiding behandelt de basiskennis van elektrische voertuigen en veilig werken. Ook de ev-VOP moet door de werkgever formeel worden aangewezen. Na aanwijzing kan de ev-VOP werkzaamheden aan een HV-systeem uitvoeren, nadat de ev-VP heeft aangetoond dat het HV-systeem spanningsloos is.
Werken in de HV-batterij
Bij werkzaamheden aan of in de HV-batterij van een elektrisch voertuig, zoals reparatie of revisie, moet je rekening houden met extra risico's. Er is altijd gevaarlijke spanning aanwezig. Zelfs als het voertuig spanningloos is gemaakt.
Volg deze stappen voor het veilig werken aan of in de HV-batterij:
1. Minimaal ev-VP:
De werknemer die deze werkzaamheden uitvoert, moet minimaal de kwalificatie ev-VP hebben.
2. Specifieke opleiding:
De werknemer moet een aanvullende specifieke opleiding hebben gevolgd waarin hij/zij heeft geleerd hoe je veilig aan of in een HV-batterij werkt. Er moet middels een getuigschrift kunnen worden aangetoond dat de werknemer de juiste specifieke opleiding heeft gehad. De Automotive Academy- trainingen ‘Onderhoud en reparatie aan e-voertuigen Batterijmanagement’ en ‘Onderhoud en reparatie aan e-voertuigen Batterijrevisie’ zijn specifieke opleidingen die voldoen aan de eisen die NEN 9140 stelt.
3. Aanwijsbeleid:
De werknemer moet door de werkgever formeel zijn aangewezen als ev-VP die bevoegd is om onder spanning te werken.
4. Toezicht door ev-WV:
Tijdens het uitvoeren van werkzaamheden aan of in de HV-batterij moet de ev-WV aanwezig zijn en toezicht houden.
Regelmatige bijscholing
De vakkennis van aangewezen personen moet altijd up-to-date zijn. Regelmatige bijscholing is een van de voorwaarden die in de NEN 9140-norm zijn vastgelegd. De periode tussen de bijscholingen mag variëren van een tot vijf jaar, afhankelijk van de aard en frequentie van de werkzaamheden. Een periode van drie jaar kan als gemiddeld worden gezien. Neem je deel aan het Automotive Academy Technisch Opleidingsplan? Dan zorgen wij ervoor dat je regelmatig wordt bijgeschoold. Wanneer je niet deelneemt aan het opleidingsplan, dan moet de werkgever er zelf voor zorgen dat medewerkers tijdig worden bijgeschoold.
Zelfstandig ondernemer zonder personeel
Ben je zelfstandig ondernemer zonder personeel? Dan heb je niet direct te maken met de Arbowet, waardoor je jezelf niet formeel hoeft aan te wijzen voor het uitvoeren van werkzaamheden aan elektrische voertuigen.
Verzekeringsmaatschappijen verwachten echter wel dat je vakbekwaam en veilig werkt, om zo de kans op ongevallen en schadeclaims te verkleinen. Dit betekent in de praktijk dat je de genoemde stappen volgt om de benodigde vakbekwaamheid en certificeringen te verkrijgen, en dat je werkt volgens de veiligheidsnormen die voor elektrische voertuigen gelden, zoals NEN 9140. Afgezien van het aanwijsbeleid zijn de beschreven richtlijnen en veiligheidsmaatregelen dus ook van toepassing voor zelfstandig ondernemers zonder personeel.
Auteur: Berend Jan Grimmerink Senior Technisch Trainer
Deel deze pagina met je netwerk!